Temmuz ayı zam rekorlarıyla geride kalırken, özellikle akaryakıt fiyatlarına yapılan zamların ardından birçok ilde toplu ulaşım artırıldı.
Son olarak mega şehir İstanbul’da ulaşımda yüzde 51.52’lik fiyat artışı yaşandı. Buna göre tam bilet fiyatları 9,90 TL’den 15 TL’ye, öğrenci biletleri ise 4,83 TL’den 7,32 TL’ye yükseldi. Metrobüs fiyatları 22,5 TL idi. Taksi indi bindi fiyatları 40 liradan 70 liraya çıktı.
Uygulamalar sadece artışlarla sınırlı değil. Akaryakıt fiyatlarına yapılan zam sonrası iki ilde de 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım hakkı kaldırıldı. Burdur’dan sonra Aksaray’da da tüm özel halk otobüslerinde toplu ulaşımda 65 yaş üstü için ücretsiz ulaşım hakkı askıya alındı. Aksaray’da 15 Ekim’den itibaren yürürlüğe girecek kararın ardından gözler diğer illere çevrildi.
Benzer uygulamalar önümüzdeki günlerde büyük şehirlere de sirayet edebilir mi?
65 YAŞ ÜZERİNDE UYGULANAN ÜCRETSİZ ULAŞIM HAKKI İSTANBUL’DA DEVAM EDECEK, Peki ANKARA NE OLACAK?
Konuyla ilgili ulaştığımız İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre İstanbul’da 65 yaş üstü bireylere sağlanan ücretsiz ulaşım hakkının kaldırılması söz konusu değil. Benzer bir açıklama da İBB CHP Kümelenme Sözcüsü Mesut Kösedağı’ndan geldi. Kösedağı, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, İstanbul’da 65 yaş üstü vatandaşlara ücretsiz ulaşım hakkının iptal edilmeyeceğini duyurdu.
Peki Ankara’da 65 yaş üstü vatandaşlara sağlanan ücretsiz ulaşım hakkı kaldırılabilir mi? Bahis konusunda ulaştığımız EGO yetkilileri, söz konusu uygulamanın hukuka bağlı olduğunun altını çizerek, “4325 sayılı kanunla kurulan Teşkilatımız (EGO Genel Müdürlüğü), 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Üretilen Mal ve Hizmetlere İlişkin Tarifeler İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması. ve diğer ilgili mevzuatımızda yazılı hükümlere uygun olarak yapılır. Kuruluşumuzun mevzuatta açıkça belirtilenler dışında bir uygulama yapması mümkün değildir” dedi.
LÜKSEMBURG VE MALTA’DA ULAŞIM HERKES İÇİN ÜCRETSİZ
Türkiye’de 65 yaş üstü bireylere uygulanan ücretsiz ulaşım hakkı dünyanın birçok ülkesinde de uygulanmaktadır.
Özellikle büyük şehirlerdeki uygulamalar 60 yaş üstü kişileri kapsıyor.
Bu uygulamanın görüldüğü yerlerden biri olan İngiltere’nin başkenti Londra’da 60 yaşına geldiğinizde Oyster Card (seyahat kartı) ile otobüs, metro ve diğer ulaşım araçlarında ücretsiz seyahat edebilirsiniz. kişiye özel. Ücretsiz ulaşım hakkı, emeklilik yaşına bağlı olarak İngiltere’nin diğer şehirlerinde de uygulanıyor. Aynı şekilde Galler’de 60 yaş üstü vatandaşların ücretsiz seyahat etme hakkı var.
ALMANYA’DA ÜCRETSİZ TOPLU TAŞIMA
65 yaşında Fransa’da yaşayan ve 2.200 Euro’dan az kazanan bir Parisli iseniz ücretsiz Nagivo Card (seyahat kartı) ile metro, otobüs ve trenlerde seyahat edebilirsiniz. Yine Fransa’nın diğer şehirlerinde ücretsiz ve indirimli seyahat uygulamaları da mevcut.
Almanya’nın bazı eyaletlerinde kendi isteği ve süresiz olarak ehliyetinden vazgeçerek yetkili makamlara iade eden 65 yaş üstü vatandaşlar ulaşım araçlarını ücretsiz kullanabiliyor.
Almanya’nın birçok şehrinde zaten 60 yaş üstü bireyler ulaşım araçlarını indirimli kullanıyor ve bu sadece ulaşımla da sınırlı değil. 60 yaşın üzerindeki kişiler, tiyatro ve müzelere girişte indirim hakkına sahiptir. 2022 yılında Almanya benzeri görülmemiş bir uygulamaya imza atarak aylık abonelik ücretini Almanya genelinde geçerli olacak şekilde belirli bir süre için aylık 9 Euro’ya indirdi. Ayrıca bu uygulamadan sadece 60 yaş üstü kişiler değil, herkes faydalanabilir.
Aylık 9 Euro’luk bilet uygulamasının başarısının ardından Almanya, 2023 yılında yine örnek bir uygulamayı hayata geçirdi. Aylık bilet fiyatını yıl sonuna kadar 16 eyalette herkes için 49 Euro olarak sabitledi.
Bazı Batı Avrupa ülkelerinde kimse seyahat ücreti ödemiyor. Lüksemburg, 2020’de tüm toplu taşıma ücretlerini kaldıran dünyadaki ilk Avrupa ülkesi oldu. Malta, Avrupa’da toplu taşıma sistemini tüm sakinler için ücretsiz hale getiren ikinci ülke oldu. Hollanda’da öğrenciler toplu taşıma araçlarını ücretsiz kullanabilirler.
Asya ülkelerinde de benzer uygulamaları tekrar görmek mümkün. Hindistan’da, yeni Delhi hükümeti 2019’da yalnızca kadınlar için ücretsiz seyahati başlattı. Benzer şekilde, Karnataka Eyaleti hükümeti de Haziran ayında kadınlar ve trans bireyler için ücretsiz seyahati başlattı.
4736 sayılı Kanun ne diyor?
Söz konusu 4736 sayılı Kanun, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Yasaya göre; Altmışbeş yaş ve üzeri Türk vatandaşı olanlar, şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden demir ve deniz yollarının, belediyelerin, belediyeler, belediyeler, birlikler, kurum ve kuruluşlar tarafından kurulan şirketler veya yetkilendirdiği özel kişi veya şirketlerle şehir içi ücretsiz toplu taşıma hizmetlerinden yararlanır. belediyeler. Bu durumda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın yönetmeliği değiştirmesi durumunda uygulama da değişebilir.
